Mở đầu phiên chất vấn của nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, đại biểu Ma Thị Thúy đặt 03 câu hỏi đối với Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng: (1) Bộ trưởng đánh giá và cho biết những kinh nghiệm từ các gói hỗ trợ của quốc tế (2) Quan điểm của Bộ trưởng về mục tiêu, phạm vi, đối tượng của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội (3) Đối với tuyến đường cao tốc Hà Giang kết nối với cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ hiện nay đã được Chính phủ đưa vào quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021-2030. Đây là điều kiện rất quan trọng để tỉnh Hà Giang và các tỉnh trong khu vực phát triển. Xin Bộ trưởng cho biết khi nào mới được đầu tư và có được đầu tư trong giai đoạn 2021- 2025 hay không?

Đại biểu Quốc hội Ma Thị Thúy

Trước các vấn đề được đại biểu Ma Thị Thúy đưa ra, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư  Nguyễn Chí Dũng cho biết, đại dịch chưa có tiền lệ, chưa từng gặp, tác động đến các mặt KTXH. Đối với thế giới có chính sách quyết sách rất nhanh và làm ngay. Các nước tiêm phủ vắc xin nhanh cùng với phục hồi kinh tế, các nước này phát triển kinh tế rất nhanh, theo đánh giá của IMF cho thấy tăng trưởng GDP của Mỹ tăng tới 27,9% trong khi chấp nhận tăng nợ công thêm 21%, đẩy tỷ lệ nợ công của nước này lên 133% GDP. Trong khi đó, Trung Quốc có mức tăng trưởng 6,1% GDP đồng thời tăng nợ công thêm 9,7%, đẩy tỷ lệ nợ công tương ứng 66,8% GDP… Về chính sách tài khoá, các nước đều tăng cho y tế và phòng chống dịch, trợ giúp xã hội, với phương thức cấp tiền mặt, hỗ trợ lương thực, tiền điện, miễn giảm thuế phí thu nhập doanh nghiệp, VAT, hỗ trợ dòng tiền cho ngành, lĩnh vực ưu tiên, đầu tư hạ tầng. Bộ trưởng lấy ví dụ ở Mỹ đã chi 1.200 tỷ USD đầu tư cho hạ tầng, kích thích tăng trưởng cho dài hạn. Về chính sách tiền tệ, họ duy trì lãi suất cơ bản ở mức thấp và tăng tín dụng, nới lỏng điều kiện hỗ trợ lãi suất, giữ nguyên nhóm nợ, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, ưu đãi miễn giảm thuế và hạn chế chi trả cổ tức bằng tiền…

Về quan điểm, mục tiêu, phạm vi, đối tượng của Chương trình hỗ trợ, phục hồi và phát triển kinh tế, Bộ trưởng cho biết, sau khi nghiên cứu ý kiến chuyên gia và tình hình thực tiễn, quan điểm là quy mô đủ lớn; thời gian thực hiện phù hợp, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, cân đối lớn của nền kinh tế; hỗ trợ cả phía cung, cầu; linh hoạt, phù hợp chính sách tài khoá, tiền tệ; gắn kết với các chiến lược phát triển KTXH 10 năm... Tập trung vào các chính sách tác động ngay, kịp thời để hỗ trợ, tính đến cả những vấn đề dài hạn. Giữa các chính sách, giải pháp thì có cơ chế cụ thể để đảm bảo khả thi, hỗ trợ thì có trọng tâm, trọng điểm. Việc thực hiện đảm bảo chủ động sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp để hoạt động mọi điều kiện trước tác động. Nếu được Quốc hội thông qua thì thực hiện 2 năm 2022-2023, nếu được thì thực hiện ngay đầu năm 2022.

Về đường cao tốc Phú Thọ - Tuyên Quang và Hà Giang đã có trong quy hoạch, theo quy hoạch sẽ thực hiện ở giai đoạn sau 2025 đến 2030. Tuy  nhiên, chúng tôi thấy con đường này nếu có điều kiện triển khai sớm thì rất có ý nghĩa và rất hiệu quả. Đây là một trong 5 tuyến hết sức quan trọng để chúng ta mở ra không gian phát triển mới, tạo điều kiện cho vùng miền núi phía Bắc và gắn kết với thị trường của Trung Quốc để thúc đẩy nhập khẩu và xuất khẩu hàng hóa của chúng ta thì nó sẽ phát huy được toàn bộ hiệu quả của các đường giao thông chúng ta đã đầu tư. Quan điểm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư là ủng hộ việc này, Bộ sẽ có trách nhiệm báo cáo lại với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để xem xét nếu có điều kiện trong giai đoạn 2021-2025.

Đại biểu Quốc hội Âu Thị Mai

Cũng trong phiên chất vấn buổi chiều 11/11, đại biểu Âu Thị Mai có 01 câu hỏi đề nghị Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết nguyên nhân của việc giải ngân chậm và giải pháp gì để thúc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2021 và những năm tiếp theo, cũng như giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thúc đẩy giải ngân vốn ODA?

Trả lời đại biểu Âu Thị Mai, Bộ trưởng cho biết có nhiều nguyên nhân trong đó có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, cụ thể: (1) Do công tác chuẩn bị dự án của chúng ta rất kém, chất lượng không cao, chủ yếu mang tính hình thức nhiều, sau khi được chấp thuận chủ trương chúng ta bắt đầu thực hiện một cách thực tế và lúc đó thì lại mất thời gian làm lại và điều chỉnh đi, điều chỉnh lại rất nhiều lần, mất rất nhiều thời gian. (2)  về giải phóng mặt bằng, đây cũng là câu chuyện muôn thuở mà chúng ta chưa thể giải quyết ngay được. Nếu các quy định của Luật Đất đai không giải quyết triệt để thì công tác giải phóng mặt bằng cũng không giải quyết được, vẫn bị vướng mắc về nguồn gốc đất đai, giá đền bù, tranh chấp, khiếu kiện, ý thức người dân, v.v. rất nhiều vấn đề mà ta đang ảnh hưởng, làm chậm tiến độ, rồi các công tác đấu thầu, v.v. rồi không được bố trí các vốn đối ứng chung. Riêng năm 2021, có những nguyên nhân như sau: Năm 2021 chúng ta bị ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, do đó chúng ta đã phải giãn cách xã hội, ảnh hưởng rất nhiều. (3) Khâu tổ chức thực hiện hiện nay vẫn là khâu chính theo Bộ trưởng, toàn bộ vấn đề từ thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, tất cả các nhóm A B, C đã phân cấp cho địa phương; thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn đã phân cấp cho địa phương; điều chỉnh chủ trương đầu tư đã phân cấp cho các bộ, ngành, địa phương; phê duyệt, giao vốn chi tiết, điều chỉnh kế hoạch cũng đang phân cấp cho các bộ, ngành, địa phương. Bộ trưởng cho biết, hiện nay Bộ đang rà soát lại xem còn những vấn đề vướng mắc gì thì trong luật sửa các luật sắp tới tinh thần là tiếp tục hoàn thiện một bước nữa cho các thể chế liên quan đến giải ngân vốn đầu tư công và đề nghị các địa phương và các bộ, ngành phải nghiêm túc thực hiện thì chúng ta mới giải quyết được tận gốc của vấn đề./.