Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Ma Thị Thúy phát biểu thảo luận về kinh tế - xã hội.
Phát biểu thảo luận, đồng chí Ma Thị Thúy, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội chuyên trách tỉnh thống nhất cao với các báo cáo của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội. Các báo cáo đã đánh giá cơ bản, đầy đủ, toàn diện về tình hình phát triển kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước năm 2022 và những tháng đầu năm 2023. Trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực có nhiều biến động nhanh, phức tạp và khó lường, nhờ sự lãnh đạo sát sao của Trung ương Đảng, Quốc hội đã ban hành nhiều Nghị quyết, cơ chế, chính sách thiết thực. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã điều hành quyết liệt, toàn diện, linh hoạt, hiệu quả, huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, toàn dân và doanh nghiệp. Năm 2022, nước ta cơ bản đã thực hiện thắng lợi, khá toàn diện mục tiêu, nhiệm vụ: vừa tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh, vừa thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội.
Trong 4 tháng đầu năm 2023, tốc độ tăng trưởng kinh tế tăng 3,32%. Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát; các cân đối lớn được đảm bảo; thị trường, tiền tệ, tín dụng, ngoại tệ cơ bản ổn định; lĩnh vực Văn hóa-xã hội tiếp tục được quan tâm, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Chính phủ, Thủ Tướng Chính phủ đã thường xuyên họp giao ban, thành lập các đoàn kiểm tra việc tổ chức thực hiện các chương trình, dự án quan trọng của Quốc gia; ban hành nhiều Nghị quyết, quyết định, cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh. Huy động và tập trung triển khai nhiều công trình hạ tầng giao thông trọng điểm. Hoàn thành và đưa vào sử dụng 310 km đường cao tốc; nhiều dự án tồn đọng kéo dài đã được tích cực xử lý đạt kết quả bước đầu.
Bên cạnh kết quả đạt được, đại biểu nhận định những khó khăn và yếu tố bất lợi xuất hiện những tháng đầu năm 2023 đã tác động đến mục tiêu tăng trưởng và các mục tiêu chỉ tiêu năm 2023 như: Động lực chủ yếu cho tăng trưởng gặp khó khăn và giảm nhiều so với cùng kỳ; đầu tư công triển khai chậm, tỷ lệ ước giải ngân 4 tháng năm 2023 đạt 14,66% kế hoạch; tiêu dùng và xuất khẩu giảm, thị trường xuất khẩu và đơn đặt hàng bị thu hẹp nhất là đối với các nước lớn... Nguyên nhân là do tích tụ bất cập nhiều năm, các thị trường trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản gặp khó khăn; nguồn lực và sức chịu đựng của doanh nghiệp suy giảm nhiều do phải trải qua một giai đoạn có thể gọi là “suy thoái” dài, điều này thể hiện rõ qua số doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường trong 4 tháng đầu năm 2023 là tăng 25,1% tương ứng gần 77.000 doanh nghiệp so với cùng kỳ năm trước; bình quân một tháng có 19.200 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Nhiều doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn về tài chính và phải bán tài sản để giải quyết thanh khoản trong khi chính sách ưu đãi vẫn còn nhiều khó khăn, hạn hẹp. Khó khăn của doanh nghiệp đã ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống người lao động, tiềm ẩn khó khăn về an sinh và trật tự an toàn xã hội, số lao động mất việc làm trong Quý I/2023 là149.000 lao động, tăng 39.000 lao động so với Quý I/2022.
Toàn cảnh phiên thảo luận về kinh tế - xã hội (sáng ngày 31/5/2023).
Đại biểu Ma Thị Thúy đồng tình và đánh giá cao quan điểm, quyết tâm của Chính phủ là không điều chỉnh mục tiêu đạt tốc độ tăng trưởng 6,5% năm 2023; giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát tăng dưới 4,5%, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Trong bối cảnh vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức như hiện nay, cần phải quyết tâm cao để thực hiện đồng bộ, thông suốt, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp mà Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã đề ra. Tận dụng mọi cơ hội để thúc đẩy quá trình phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội và duy trì động lực tăng trưởng trong dài hạn, khai thác các động lực tăng trưởng mới. Đồng tình với 11 nhóm giải pháp mà chính phủ đã đề ra và đề nghị Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương quan tâm một số giải pháp như sau:
(1) Sớm rà soát toàn diện các chính sách hỗ trợ, ưu đãi đang được triển khai, xem chính sách nào hiệu quả, chính sách nào chưa thực sự hiệu quả để tạm dừng hoặc có biện pháp thay đổi kịp thời để bổ sung nguồn lực cho nền kinh tế. Đại biểu cho rằng, biện pháp nhanh nhất, hiệu quả nhất và doanh nghiệp dễ hấp thụ nhất trong lúc này chính là dùng công cụ tài khóa để hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp như giảm lãi suất ngân hàng, giảm tiền thuê đất, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; giảm, giãn, miễn lãi chậm nộp bảo hiểm xã hội...
(2) Quốc hội, Chính phủ cần có cơ chế, chính sách riêng, cụ thể về đầu tư công; quyết tâm, sát sao hơn nữa để gỡ các vướng mắc nhất là các vướng mắc về thể chế, văn bản hướng dẫn cho các địa phương. Đẩy mạnh phân cấp, giao quyền về cho địa phương chủ động thực hiện và tự chịu trách nhiệm như là việc phân cấp chuyển mục đích sử dụng đất lúa, chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng. Theo đại biểu, chỉ có phân cấp, phân quyền mạnh và nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu như vậy mới đẩy nhanh được tiến độ đầu tư công trong giai đoạn tới.
Liên quan đến tháo gỡ khó khăn trong giải phóng mặt bằng xây dựng các công trình, đại biểu cho rằng, hiện nay một trong những nút thắt lớn nhất ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện dự án đầu tư liên quan đến luật đầu tư công và luật đất đai. Do vậy, đề nghị Quốc hội, chính phủ quan tâm xem xét, sớm cho việc tách hợp phần bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập để đảm bảo kịp thời trong quá trình thực hiện các dự án đầu tư có liên quan đến giải phóng mặt bằng.
(3) Các Bộ, ngành và địa phương tập trung triển khai quyết liệt các giải pháp, tăng cường kỷ luật kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công và cần bám sát, đánh giá đúng tình hình, chú trọng nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị dự án; chuẩn bị tốt mặt bằng sạch cho thi công. Tập trung tháo gỡ khó khăn cho các dự án chậm giải ngân, đặc biệt là các dự án trọng điểm, quy mô lớn, có sức lan tỏa, nâng cao năng lực sản suất của nền kinh tế.
(4) Đối với các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021- 2025, Chính phủ và các Bộ ngành Trung ương sớm ban hành Thông tư, hướng dẫn để các địa phương thực hiện; điều chỉnh, bổ sung một số quy định tại Nghị định 27/2022/NĐ-CP, ngày 19/4/2022 của Chính phủ “Quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia” mà trong thời gian vừa qua ở hầu hết các địa phương đều vướng mắc và đã có kiến nghị./.
