Chuyển biến tích cực trong triển khai Chiến lược phát triển NHCSXH

Thực hiện Chiến lược phát triển Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đến năm 2030, giai đoạn 2021-2025, Tuyên Quang đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Thực tế cho thấy tín dụng chính sách đã thực sự đi vào cuộc sống, giúp hàng chục nghìn hộ dân được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, góp phần giảm nghèo, tạo việc làm, ổn định đời sống và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội toàn tỉnh.

Ảnh minh họa. Nguồn: internet.

Đến nay, dư nợ tín dụng chính sách xã hội của toàn tỉnh đạt mức tăng trưởng ổn định, chất lượng tín dụng được đảm bảo, tỷ lệ nợ quá hạn ở mức rất thấp. Điểm nổi bật là sau khi sắp xếp các đơn vị hành chính, tỉnh đã chủ động duy trì hệ thống điểm giao dịch cũ, đảm bảo hoạt động cho vay - thu nợ diễn ra bình thường, không để người dân mất cơ hội tiếp cận vốn chính sách do thay đổi địa giới. Hệ thống giao dịch tại xã, tổ tiết kiệm và vay vốn (TK&VV) vẫn được duy trì ổn định, gần gũi, thuận tiện cho người dân vùng sâu, vùng xa.

Mở rộng chương trình, đa dạng hóa đối tượng thụ hưởng

Trong 5 năm qua, NHCSXH Tuyên Quang đã triển khai đồng bộ 19 chương trình tín dụng chính sách, tập trung vào các nhóm đối tượng: hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, hộ sản xuất kinh doanh vùng khó khăn, học sinh – sinh viên có hoàn cảnh đặc biệt, người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, hộ vay xây dựng nhà ở xã hội…

Đáng chú ý, chương trình cho vay xuất khẩu lao động (XKLĐ) đã có bước phát triển mạnh. Doanh số cho vay năm 2024 đạt hơn 16 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với năm trước, tạo cơ hội việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho hàng trăm lao động trong tỉnh. Nhiều hộ sau khi có người thân đi lao động nước ngoài đã trả nợ đúng hạn và có tích lũy để tái đầu tư sản xuất tại quê nhà.

Song song đó, các chương trình tín dụng phục vụ nông nghiệp, nông thôn - như cho vay trồng rừng sản xuất, chăn nuôi gia súc, gia cầm, phát triển ngành nghề thủ công - tiếp tục được đẩy mạnh. Vốn chính sách đã góp phần quan trọng giúp người dân chuyển đổi mô hình sản xuất, mở rộng ngành nghề, phát triển kinh tế hộ gia đình.

NHCSXH luôn đáp ứng kịp thời nhu cầu vay vốn cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách, đặc biệt hộ đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang.

Hiệu quả an sinh rõ rệt, củng cố niềm tin của Nhân dân

Nhờ nguồn vốn tín dụng chính sách, hàng nghìn hộ nghèo và cận nghèo của Tuyên Quang đã có cơ hội thoát nghèo, cải thiện đời sống. Nhiều hộ gia đình có điều kiện xây dựng, sửa chữa nhà ở, phát triển sản xuất, tạo việc làm, vươn lên ổn định kinh tế.

Công tác giám sát, ủy thác vốn thông qua các tổ chức chính trị - xã hội như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh được triển khai hiệu quả, giúp quản lý vốn chặt chẽ, giảm nợ xấu và tăng tính minh bạch. Tổ TK&VV trở thành “cánh tay nối dài” của NHCSXH, không chỉ quản lý vốn mà còn tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất.

Những tồn tại và thách thức cần vượt qua

Bên cạnh những kết quả tích cực, còn có những khó khăn, thách thức trong triển khai chính sách tín dụng xã hội tại địa phương. Đó là, nguồn vốn ủy thác từ ngân sách địa phương còn hạn chế, chưa đáp ứng hết nhu cầu vay vốn thực tế. Tỷ trọng vốn do Trung ương cấp vẫn chiếm phần lớn, khiến khả năng chủ động của địa phương trong mở rộng chương trình và linh hoạt điều hành còn thấp. Cơ chế quản lý, xử lý nợ rủi ro ở một số nơi còn bất cập, chưa kịp thời điều chỉnh theo đặc thù vùng miền. Một số địa phương sau sắp xếp hành chính gặp khó khăn trong bố trí điểm giao dịch, nhất là ở xã xa trung tâm. Cán bộ tín dụng cơ sở, cán bộ tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác ở một vài nơi vẫn thiếu kỹ năng nghiệp vụ, dẫn đến việc kiểm tra, giám sát còn hạn chế.

Ngoài ra, nhận thức của một bộ phận người dân về quyền và nghĩa vụ khi vay vốn chưa đầy đủ; có trường hợp còn trông chờ, ỷ lại vào chính sách, chưa chủ động sử dụng vốn hiệu quả. Công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin tín dụng chính sách chưa thật sự sâu rộng, khiến một số đối tượng thuộc diện thụ hưởng vẫn chưa tiếp cận được nguồn vốn.

Niêm yết các chủ trương, chính sách của nhà nước về tín dụng chính sách xã hội tại các điểm giao dịch.

Định hướng và giải pháp giai đoạn 2026-2030

Trên cơ sở sơ kết giai đoạn 2021-2025, tỉnh Tuyên Quang xác định phương hướng giai đoạn 2026-2030 tập trung vào sáu nhóm nhiệm vụ trọng tâm sau:

Thứ nhất, tăng cường nguồn vốn ủy thác từ ngân sách địa phương. Tỉnh, huyện, xã cần chủ động bố trí kinh phí phù hợp, bổ sung nguồn vốn ủy thác qua NHCSXH nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu vay của người dân, nhất là các chương trình mới như cho vay khởi nghiệp, hỗ trợ chuyển đổi nghề, phát triển nông nghiệp sạch. Sở Tài chính và NHCSXH phối hợp xây dựng cơ chế quản lý, giám sát vốn ủy thác chặt chẽ, hiệu quả, minh bạch.

Thứ hai, hoàn thiện cơ chế quản lý và xử lý nợ rủi ro. Tỉnh đề xuất rà soát, sửa đổi các quy định về xử lý nợ rủi ro, phù hợp với đặc thù miền núi, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong theo dõi, đánh giá nợ, cảnh báo sớm rủi ro và quản lý dữ liệu tín dụng tập trung.

Thứ ba, củng cố mạng lưới giao dịch và nâng cao năng lực cơ sở. Tiếp tục duy trì điểm giao dịch xã, đảm bảo người dân vùng xa vẫn tiếp cận được vốn. Tăng cường tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ NHCSXH, cán bộ xã và tổ TK&VV; phát triển mô hình “phiên giao dịch xã an toàn, thân thiện, hiệu quả”. Đồng thời, đảm bảo an ninh, an toàn tiền mặt, tài sản trong quá trình giao dịch.

Thứ tư, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng. Phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội trong tuyên truyền, hướng dẫn người dân hiểu rõ chính sách tín dụng, quyền lợi và nghĩa vụ khi vay vốn. Tổ chức đối thoại định kỳ giữa người vay - ngân hàng - chính quyền để kịp thời tháo gỡ vướng mắc. Công khai thông tin tín dụng, lãi suất, danh sách hộ vay tại xã, huyện để người dân giám sát.

Thứ năm, đổi mới sản phẩm tín dụng, mở rộng đối tượng thụ hưởng. Bên cạnh các chương trình truyền thống, NHCSXH sẽ tiếp tục nghiên cứu các sản phẩm mới phù hợp với thực tế địa phương như vay vốn ứng phó thiên tai, vay chuyển đổi nông nghiệp số, vay hỗ trợ khởi nghiệp thanh niên, phụ nữ, lao động trở về từ nước ngoài. Liên kết với các chương trình khuyến nông, đào tạo nghề, bảo hiểm để tăng hiệu quả sử dụng vốn.

Thứ sáu, thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động tín dụng chính sách. Triển khai cổng thông tin điện tử, ứng dụng di động cho khách hàng vay vốn; cho phép tra cứu thông tin khoản vay, lịch trả nợ, phản ánh kiến nghị trực tuyến. Xây dựng hệ thống dữ liệu tín dụng đồng bộ toàn tỉnh, giúp lãnh đạo theo dõi, điều hành nhanh, chính xác.

Phát huy vai trò của các chủ thể tham gia

Thành công của tín dụng chính sách xã hội phụ thuộc vào sự phối hợp chặt chẽ giữa các chủ thể.

Chính quyền các cấp cần xác định đây là một nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn chỉ tiêu thực hiện tín dụng chính sách với kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội địa phương.

NHCSXH tỉnh và hệ thống cơ sở là lực lượng nòng cốt, cần tiếp tục đổi mới phương thức phục vụ, đảm bảo “đưa vốn đến đúng người, đúng mục tiêu, đúng thời điểm”.

Các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác phải nâng cao trách nhiệm, phát huy vai trò giám sát, vận động hội viên sử dụng vốn hiệu quả, trả nợ đúng hạn.

Người dân - đối tượng thụ hưởng - cũng cần nâng cao ý thức tự lực, chủ động phát triển kinh tế, coi vốn vay là “đòn bẩy” chứ không phải “trợ cấp”.

Hướng tới mục tiêu phát triển bền vững

Giai đoạn 2026-2030 mở ra thời kỳ mới với nhiều thời cơ và thách thức. Việc triển khai hiệu quả Chiến lược phát triển NHCSXH không chỉ góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững mà còn tạo nền tảng vững chắc cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Tuyên Quang.

Với sự chỉ đạo quyết liệt của cấp ủy, chính quyền, sự đồng hành của NHCSXH và các tổ chức chính trị - xã hội, cùng tinh thần nỗ lực vươn lên của người dân, tín dụng chính sách chắc chắn sẽ tiếp tục là “điểm sáng” trong công tác an sinh, nhân văn và phát triển bền vững của tỉnh trong những năm tới.