Đại biểu Ma Thị Thúy, Phó Trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh tham gia phát biểu

Tham gia thảo luận, đại biểu Ma Thị Thúy, Phó Trưởng đoàn ĐBQH chuyên trách tỉnh đồng tình, nhất trí cao với quy định thống nhất một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc từ năm học 2026–2027 và chính sách miễn phí sách giáo khoa cho học sinh. Đại biểu cho rằng, đây là chính sách lớn, mang ý nghĩa sâu sắc về phúc lợi xã hội và công bằng trong giáo dục; miễn phí sách giáo khoa là một bước tiến thể hiện bản chất nhân văn của nền giáo dục nước ta. Đây cũng là nội dung rất được nhân dân quan tâm, theo dõi.

Tuy nhiên, đại biểu cũng băn khoăn với quy định địa phương “có điều kiện” thực hiện miễn phí sách giáo khoa từ năm học 2026–2027; đối với địa phương còn lại thực hiện vào năm 2030. Đo đó nơi học sinh cần được hỗ trợ nhất thì lại được hưởng sau cùng.

Đại biểu Ma Thị Thúy kiến nghị giữ mục tiêu miễn phí sách giáo khoa toàn quốc vào năm 2030, nhưng cần ưu tiên thực hiện sớm ở vùng đặc biệt khó khăn, miền núi, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Cho phép huy động nguồn lực xã hội hóa, quỹ học bổng, doanh nghiệp, tổ chức chính trị – xã hội cùng tham gia cung cấp sách giáo khoa miễn phí. Thí điểm mô hình “thư viện sách giáo khoa dùng chung” tại các trường phổ thông từ năm 2026.

Đối với quy định khám sức khỏe định kỳ, sàng lọc miễn phí hằng năm trong chính sách bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân. Đại biểu cho rằng đây là bước chuyển căn bản từ chữa bệnh sang dự phòng, phù hợp với chiến lược quốc gia về y tế và xu thế chung của thế giới. Việc tạo lập sổ sức khỏe điện tử cho toàn dân tạo nền tảng dữ liệu phục vụ quản lý bệnh mạn tính, phân bổ nguồn lực và giảm chi phí y tế về lâu dài. Tuy nhiên năng lực hệ thống y tế cơ sở chưa đồng đều, nhiều xã còn thiếu bác sĩ, thiếu trang thiết bị sàng lọc; cơ chế tài chính quy định trong dự thảo cũng chưa rõ ràng. Đại biểu kiến nghị Chính phủ cần ban hành định mức chi, cơ chế khoán hoặc đặt hàng dịch vụ cho y tế cơ sở; có hướng dẫn lộ trình ưu tiên theo vùng, đối tượng; tập trung tăng đầu tư trang thiết bị sàng lọc ở tuyến xã.

Về mục tiêu miễn viện phí, đây là chủ trương lớn, thể hiện phúc lợi xã hội tiến bộ, tạo an sinh bền vững, ưu tiên các nhóm yếu thế... Tuy nhiên đại biểu Ma Thị Thúy băn khoăn về khả năng cân đối Quỹ BHYT. Đại biểu kiến nghị cần tính toán xác định mức đóng, mức hưởng cho phù hợp. Xây dựng cơ chế đồng chi trả một phần nhỏ đối với nhóm không yếu thế. Tăng cường kiểm soát chi phí, chuẩn hóa giá dịch vụ, cải cách hệ thống giám định BHYT.

Về chính sách tăng mức hưởng cho các nhóm cận nghèo, người từ 75 tuổi trở lên, tăng mức hưởng 100% giúp thực hiện đúng mục tiêu “không ai bị bỏ lại phía sau”. Cần xác định cụ thể đối tượng người trên 75 tuổi “đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội” để tránh nhầm lẫn với nhóm hưởng lương hưu.

Về chi cho sàng lọc, chẩn đoán, điều trị sớm một số bệnh, đại biểu kiến nghị làm rõ cơ chế tài chính cho khám sức khỏe định kỳ miễn phí; tăng đầu tư y tế cơ sở; đánh giá tác động miễn viện phí từ 2030, tránh rủi ro mất cân đối Quỹ BHYT; hoàn thiện cơ chế xác định đối tượng yếu thế và mức hưởng tương ứng; xác định danh mục bệnh ưu tiên sàng lọc, chuẩn hóa giá dịch vụ; ban hành tiêu chí quản lý BHYT bổ sung, tránh bất bình đẳng trong tiếp cận dịch vụ y tế; phân cấp, phân quyền rõ ràng giữa Trung ương và địa phương khi triển khai lộ trình từ 2026–2030. Về chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp cho Bác sĩ được xếp lương từ bậc 2 của chức danh nghề nghiệp được tuyển dụng. Đại biểu đề nghị quy định rõ đối tượng dược sỹ đại học, để phân biết với dược sỹ trung cấp, dược sỹ cao đẳng.

Đại biểu Tráng A Dương, Ủy viên chuyên trách Hội đồng Dân tộc của Quốc hội phát biểu

Tham gia thảo luận vào một số cơ chế chính sách đặc thù, vượt trội, đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, đại biểu Tráng A Dương, Ủy viên chuyên trách Hội đồng Dân tộc của Quốc hội nhất trí với với Tờ trình của Chính phủ cũng như báo cáo thẩm tra. Tuy nhiên, đại biểu nhận thấy rằng tại các vùng đặc biệt khó khăn này, ngoài giáo viên, còn có một số cán bộ thực hiện trong ngành giáo dục như y tế học đường và cán bộ thư viện. Việc các cán bộ này chỉ được hưởng mức 30% tại vùng đặc biệt khó khăn được xem là thiệt thòi. Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung để nâng mức phụ cấp lên 100% đối với đối tượng này tương tự như giáo viên, khi công tác tại các vùng này.

Về ưu đãi đầu tư cho giáo dục đào tạo, dự thảo quy định Nhà nước đảm bảo chi đủ tối thiểu 20% tổng kinh phí nhà nước cho giáo dục và đào tạo, và ưu tiên bố trí ngân sách từ nguồn tăng thu cho phát triển đào tạo, đặc biệt ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Đại biểu đề nghị nghiên cứu bỏ từ "ưu tiên". Đại biểu nhấn mạnh giáo dục đào tạo là quốc trách hàng đầu. Nếu chỉ "ưu tiên" thì chưa chính xác, việc bỏ từ "ưu tiên" sẽ làm cho quy định chặt chẽ và chính xác hơn. Do vậy, đề nghị chỉnh sửa thành: "Nhà nước đảm bảo đủ chi tối thiểu 20% tổng chi phí nhà nước cho giáo dục đào tạo; bố trí ngân sách từ nguồn tăng thu phát triển giáo dục đào tạo đặc biệt ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn".

Đại biểu Phạm Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội phát biểu

Thảo luận tại tổ, đại biểu Phạm Thúy Chinh, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội thống nhất cao với dự thảo Luật dự trữ Quốc gia (sửa đổi), Dự thảo Luật có 2 điểm mới thể hiện mạnh mẽ tinh thần, quyết tâm của Đảng, Nhà nước. Đó là việc xây dựng, mở rộng phạm vi của dự trữ quốc gia thành dự trữ chiến lược và xã hội hóa dự trữ quốc gia. Đại biểu đề nghị có chế độ, chính sách phù hợp, động viên, khuyến khích với đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác dự trữ quốc gia

Liên quan tới dự thảo nghị quyết cơ chế, chính sách đặc thù về giáo dục, đại biểu đánh giá cao các chính sách và có nhiều điểm mới. Tuy nhiên đại biểu cũng đề nghị phải quy định và làm rõ cơ chế phối hợp giữa các cấp quản lý giáo dục từ Trung ương tới địa phương để đảm bảo tránh chồng chéo và phát huy tối đa hiệu quả khi thực hiện Nghị quyết; cần có cơ chế chính sách đào tạo về kỹ năng số cho giáo viên và học sinh; đại biểu cũng tham gia vào cơ chế tuyển dụng, sử dụng và quản lý phát triển nguồn nhân lực giáo dục; chính sách đặc thù vượt trội về đãi ngộ ngành giáo dục đào tạo…

Đại biểu Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội tham gia ý kiến

Phát biểu thảo luận, đại biểu Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội – Cơ quan thẩm tra Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù, đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; chăm sóc, bảo vệ, nâng cao sức khỏe cho Nhân dân đã trao đổi những vấn đề đại biểu thảo luận, Ủy ban Văn hóa và Xã hội sẽ tiếp tục nghiên cứu, thống nhất với Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ Y tế để tiếp tục hoàn thiện Nghị quyết, bảo đảm các chính sách đặc thù, đột phá sẽ là động lực phát triển giáo dục và y tế./.