Uỷ ban Thường vụ Quốc hội vừa tổ chức Hội nghị tổng kết công tác Hội đồng nhân dân các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc năm 2021 và triển khai kế hoạch công tác năm 2022. Đây là hội nghị đầu tiên trong kế hoạch tổ chức Hội nghị công tác HĐND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Cổng Thông tin điện tử Quốc hội đã có cuộc trao đổi với Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Tuyên Quang Lê Thị Thanh Trà để chia sẻ về những kinh nghiệm hay của địa phương cũng như những đề xuất, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND.

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Tuyên Quang Lê Thị Thanh Trà.

Phóng viên: Năm 2021 là năm đầu của nhiệm kỳ, trong bối cảnh chịu tác động lớn của đại dịch Covid-19, HĐND tỉnh Tuyên Quang đã có những cách làm và đổi mới như thế nào để thực hiện tốt hoạt động của HĐND trong thời gian qua, thưa bà?

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Tuyên Quang Lê Thị Thanh Trà: Mặc dù trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp nhưng HĐND tỉnh Tuyên Quang đã tham gia lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thành công cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và bầu cử đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 trên địa bàn tỉnh với tỷ lệ cử tri đi bầu cử đạt 99,81%, không có đơn vị phải tổ chức bầu cử lại. Cơ cấu đại biểu HĐND tỉnh bảo đảm theo đúng quy định và dự kiến; tỷ lệ nữ đại biểu HĐND tỉnh đạt 41,82%; dân tộc thiểu số 54,55%; 98,18% đại biểu có trình độ chuyên môn từ đại học trở lên. Sau bầu cử, HĐND tỉnh Tuyên Quang khoá mới đã tổ chức kỳ họp thứ nhất, bầu các chức danh của HĐND đảm bảo về tiêu chuẩn, chất lượng đáp ứng yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn. Kịp thời xây dựng và ban hành các quy chế, nội quy, quy định làm cơ sở bảo đảm cho hoạt động HĐND tỉnh, Thường trực, các Ban của HĐND tỉnh; ký kết Chương trình phối hợp công tác giữa HĐND tỉnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh.

HĐND tỉnh Tuyên Quang đã tổ chức 06 kỳ họp (có 02 kỳ họp chuyên đề), thông qua 77 nghị quyết, trong đó có các nghị quyết về cơ chế, chính sách riêng của tỉnh như: Chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản hàng hóa; sản phẩm OCOP và xây dựng nông thôn mới; chính sách hỗ trợ phát triển du lịch… Đây là những nghị quyết rất quan trọng để thực hiện 3 khâu đột phá, 5 nhiệm vụ trọng tâm Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang đã đề ra.

Việc chuẩn bị, tổ chức các kỳ họp có nhiều đổi mới. Tập trung nâng cao chất lượng thẩm tra. Thường trực HĐND tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc tỉnh làm tốt công tác phản biện xã hội đối với một số dự thảo nghị quyết của HĐND tỉnh; kiên quyết không đưa ra kỳ họp các dự thảo nghị quyết chuẩn bị chưa đảm bảo quy trình. Điều hành thảo luận, chất vấn tại kỳ họp dân chủ, khoa học, có trọng tâm. Số đại biểu tham gia thảo luận, chất vấn tại các kỳ họp tăng. Thảo luận, chất vấn diễn ra sôi nổi, với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, xây dựng, giải quyết được nhiều vấn đề mà cử tri quan tâm và đều được truyền hình trực tiếp.

Năm 2021, chúng tôi đã thực hiện có chất lượng, hiệu quả 17/17 cuộc giám sát; phát hiện, kiến nghị với UBND các cấp, các sở, ban, ngành tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và có biện pháp giải quyết kịp thời những hạn chế, khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh.

Chúng tôi tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động tiếp xúc cử tri. Đã phối hợp với Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang xây dựng kế hoạch, lên lưới tiếp xúc cử tri cho Đoàn đại biểu Quốc hội và các Tổ đại biểu trong cả nhiệm kỳ, tạo sự chủ động, tránh chồng chéo và trùng lặp trong tiếp xúc cử tri. Thực hiện tiếp xúc cử tri cho đại biểu HĐND 3 cấp (tỉnh, huyện, xã) hoặc đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND cấp tỉnh, huyện tại cùng một địa điểm, thời gian; kịp thời giải quyết, chỉ đạo giải quyết những kiến nghị bức xúc ngay tại hội nghị tiếp xúc cử tri.

Thực hiện giao việc đột phá, đổi mới phù hợp với vị trí công việc đảm nhiệm cho lãnh đạo HĐND tỉnh Tuyên Quang, các Ban, Văn phòng. Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ đảm nhiệm, các đồng chí lãnh đạo HĐND tỉnh, Trưởng các Ban, Chánh Văn phòng đã đề xuất và được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ thống nhất giao việc đột phá, đổi mới; Đảng đoàn HĐND tỉnh giao việc đột phá, đổi mới cho các đồng chí Phó Ban, Phó Chánh Văn phòng.

Trong các việc đột phá, đổi mới mà lãnh đạo HĐND tỉnh Tuyên Quang đăng ký, được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ nhất trí giao việc đột phá, đổi mới trong nhiệm kỳ 2021- 2025 có việc “Tổ chức giám sát hoạt động của HĐND cấp huyện, cấp xã; trên cơ sở ưu điểm, hạn chế,  đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND cấp huyện, xã”. Việc đột phá, đổi mới này đúng với chủ trương Đề án “Tăng cường sự chỉ đạo và trách nhiệm giám sát, hướng dẫn của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đối với hoạt động của HĐND các cấp; tăng cường sự gắn kết của các cơ quan của Quốc hội với HĐND các cấp” mà Đảng đoàn Quốc hội đang chỉ đạo thực hiện.

Phóng viên: Tại Hội nghị tổng kết tình hình tổ chức, hoạt động năm 2021 và triển khai công tác năm 2022 của Hội đồng nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khu vực phía Bắc, các đại biểu đã chia sẻ rất nhiều kinh nghiệm, cách làm hay trong hoạt động của HĐND địa phương. Vậy bà có thể chia sẻ kinh nghiệm, cách làm sáng tạo từ thực tiễn địa phương mình?

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Tuyên Quang Lê Thị Thanh Trà: Tôi cho rằng, đây là hội nghị hết sức ý nghĩa và thiết thực, không những là diễn đàn để đánh giá khách quan kết quả cũng như chia sẻ kinh nghiệm hoạt động của HĐND cấp tỉnh mà còn nhằm tăng cường sự chỉ đạo và trách nhiệm giám sát, hướng dẫn của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đối với hoạt động của HĐND các cấp; tăng cường sự gắn kết của các cơ quan của Quốc hội với HĐND các cấp, giúp HĐND tỉnh nâng cao được vai trò, vị thế của cơ quan dân cử ở địa phương.

Tôi xin chia sẻ một số kinh nghiệm trong hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh Tuyên Quang. Theo đó, trong nhiệm kỳ 2016 - 2021 và năm đầu nhiệm kỳ 2021- 2026, HĐND tỉnh, Thường trực, các Ban của HĐND tỉnh Tuyên Quang đã thực hiện 26 cuộc giám sát chuyên đề, chiếm khoảng 27% số cuộc giám sát. Hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh được thực hiện đúng quy định của pháp luật; có nhiều đổi mới nội dung, cách thức thực hiện, giúp HĐND tỉnh đánh giá chính xác, khách quan, kịp thời; là kênh thông tin quan trọng, làm cơ sở cho cấp ủy quyết định những chủ trương quan trọng trên tất cả lĩnh vực. Đồng thời, là cơ sở HĐND tỉnh Tuyên Quang kịp thời ban hành mới, sửa đổi, bổ sung các Nghị quyết của HĐND tỉnh; giúp chính quyền các cấp kịp thời khắc phục hạn chế, tồn tại, nâng cao hiệu quả hoạt động, đáp ứng yêu cầu phục vụ doanh nghiệp và nhân dân; góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, khẳng định vai trò, vị thế của HĐND tỉnh trong hệ thống chính trị.

HĐND tỉnh Tuyên Quang rất coi trọng giám sát chuyên đề bằng hình ảnh. Từ năm 2006, Tuyên Quang đã thực hiện giám sát chuyên đề bằng hình ảnh. Việc thực hiện giám sát chuyên đề bằng hình ảnh có lợi thế nổi trội là cùng với những báo cáo bằng lời, những lời bình, hình ảnh minh họa trực quan, sinh động là sự phản ánh trung thực nhất những vấn đề đang giám sát, đặc biệt là những hạn chế, tồn tại mà cơ quan chức năng cần tập trung để triển khai khắc phục, trong khi đó văn bản và lời nói không thể mô tả hết được, do vậy có sự tác động rất lớn.

Qua giám sát, HĐND tỉnh Tuyên Quang đã chỉ ra được những tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ trên địa bàn tỉnh và kiến nghị với cơ quan chức năng tập trung các giải pháp để khắc phục các hạn chế, tồn tại đó, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng của địa phương.

Phóng viên: Từ thực tiễn địa phương, bà có đề xuất, kiến nghị như thế nào nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND, trong đó có việc nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của HĐND địa phương?

Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Tuyên Quang Lê Thị Thanh Trà: Qua thực tiễn đã đúc rút một số kinh nghiệm, tôi đề xuất một số giải pháp chủ yếu để nâng cao chất lượng hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh.

Thứ nhất, thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, nhất là Luật Tổ chức chính quyền điạ phương, Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND, là những quy định và căn cứ pháp lý bảo đảm quyền hạn, trách nhiệm của HĐND trong hoạt động giám sát và trách nhiệm chấp hành của các đối tượng được giám sát trong các cuộc giám sát của HĐND. Đồng thời chú ý quy định cụ thể trình tự, cách thức tổ chức phù hợp đối với từng cuộc giám sát chuyên đề; chỉ đạo Văn phòng xây dựng, thực hiện quy trình tham mưu, phục vụ các cuộc giám sát của HĐND.

Thứ hai, hết sức coi trọng việc chọn nội dung giám sát, xác định phạm vi và đối tượng giám sát. Nội dung giám sát chuyên đề cần tập trung vào các vấn đề khó, bất cập, nổi cộm; vấn đề lớn, vấn đề trọng tâm, quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, có tầm ảnh hưởng rộng, được nhiều cấp, nhiều ngành, cử tri, Nhân dân quan tâm; có sự lồng ghép, phối hợp, tránh chồng chéo về nội dung, thời gian và đối tượng giám sát với các cuộc giám sát của các chủ thể giám sát khác.

Bảo đảm giám sát toàn diện từ khâu chỉ đạo, tổ chức thực hiện đến kết quả thực hiện của đối tượng được giám sát nhưng hết sức chú ý đến những khâu đoạn, vấn đề trọng tâm, đối tượng trọng yếu, để sau giám sát có biện pháp tháo gỡ, giải quyết những điểm nghẽn, nút thắt trong công tác chỉ đạo, điều hành thực hiện phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của tỉnh.

Thứ ba, làm tốt công tác chuẩn bị và tổ chức giám sát.

Thứ tư, coi trọng giám sát chuyên đề bằng hình ảnh. Đây là hình thức giám sát được HĐND tỉnh Tuyên Quang thực hiện từ năm 2006. Những năm gần đây, mỗi năm HĐND tỉnh Tuyên Quang (HĐND, Thường trực, các Ban) có ít nhất một cuộc giám sát bằng hình ảnh. Việc giám sát bằng hình ảnh đã mang lại hiệu quả thiết thực, được các đại biểu HĐND tỉnh, các đại biểu dự kỳ họp và cử tri đánh giá cao.

Thứ năm, hết sức chú trọng khâu “hậu giám sát”, đảm bảo hiệu quả của hoạt động giám sát. Đối với những vấn đề sau giám sát còn nhiều vướng mắc, chưa được các ngành, địa phương quan tâm tháo gỡ, giải quyết dứt điểm sẽ được đưa ra giải trình, chất vấn tại các phiên giải trình, chất vấn của Thường trực HĐND tỉnh hoặc phiên chất vấn tại kỳ họp HĐND tỉnh.

Năm 2022 cũng như trong những năm tiếp theo, HĐND tỉnh Tuyên Quang xác định một số nhiệm vụ trọng tâm cần thực hiện, đó là: Tổ chức thực hiện hiệu quả chức năng, nhiệm vụ theo đúng quy định của pháp luật, hướng dẫn của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, các quy chế, quy định đã ban hành và bám sát chủ trương, nghị quyết của cấp ủy tỉnh, nhất là các khâu đột phá, nhiệm vụ trọng tâm, các đề án, chương trình lớn của tỉnh. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động. Thực hiện nghiêm túc việc đột phá, đổi mới được cấp có thẩm quyền giao, trong đó có việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của HĐND cấp huyện, cấp xã. Đào tạo, bồi dưỡng, xây dựng đội ngũ đại biểu HĐND tỉnh gắn bó mật thiết với Nhân dân, trí tuệ trong quyết định các vấn đề quan trọng của địa phương, sắc sảo, khách quan trong hoạt động giám sát, bản lĩnh trong hoạt động giải trình, chất vấn.

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn đại biểu./.