Với hơn 600 trang, những bài viết trong cuốn sách của nhiều tác giả, như bạn học thời sinh viên, đồng nghiệp, nhà báo, hay chỉ một lần được tiếp xúc Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước trong chuyến công tác, hoặc mới chỉ biết đồng chí qua những hoạt động ở trong và ngoài nước được phản ánh trên các phương tiện thông tin đại chúng,... Dù ở các cương vị khác nhau, nhưng tất cả đều bày tỏ sự tin tưởng, ngưỡng mộ và cho rằng Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng là một nhà lãnh đạo có trí tuệ, bản lĩnh, trong sáng; muốn gửi gắm niềm tin sâu sắc và luôn ủng hộ những việc mà đồng chí cùng toàn Đảng, toàn dân đã, đang làm để xây dựng Đảng ta trong sạch, vững mạnh; xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp thật sự là công bộc của dân, vì nhân dân phục vụ; đưa nước ta sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác Hồ kính yêu hằng mong muốn.
Cuốn sách được chia làm ba phần. Phần thứ nhất có tiêu đề Một nhân cách lớn. Lật dở qua từng trang sách, người đọc sẽ cảm nhận trong đó hình ảnh của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước từ khi còn là cậu học trò nhỏ học phổ thông, đến chàng sinh viên Khoa Ngữ văn, Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; Phó Bí thư, Bí thư Thành ủy Hà Nội; Phó Chủ tịch, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; Chủ tịch Quốc hội; Tổng Bí thư và hiện nay là Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước,... Nhiều câu chuyện đời thường viết về đồng chí được kể lại, tuy diễn ra ở những thời gian khác nhau, trong bối cảnh, điều kiện khác nhau, nhưng tựu chung cho thấy rõ hơn nhân cách của một cán bộ trí tuệ, mẫn cán, liêm trung, mẫu mực, trước sau như một, luôn có trách nhiệm với Đảng, với dân, với đất nước, tâm huyết với công việc, hết lòng vì bạn bè, đồng nghiệp, sống giản dị và khiêm nhường. Những năm tháng trên giảng đường, chàng sinh viên Nguyễn Phú Trọng luôn có kết quả học tập xuất sắc và hết lòng với mọi người, có hôm thức thâu đêm, chong đèn dầu chép bài hộ bạn, sáng ra, hai lỗ mũi đen sì muội đèn. Khi công tác ở Tạp chí Cộng sản, được mời về Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội nói chuyện, đồng chí đã nói với giảng viên đến mời “cậu đừng câu nệ, cứ lấy xe đạp đến đón mình là được”. Trong lần Trường Nguyễn Gia Thiều tổ chức mừng thọ thầy hiệu trưởng cũ, đồng chí khi ấy là Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội vẫn đi xe máy để đến trường với tình cảm chân thành của một học trò cũ đối với nhà trường, với thầy cô. Sau này, là Chủ tịch Quốc hội, một dịp hội cựu sinh viên Khoa Ngữ văn trở lại thăm nơi trường sơ tán trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước ở huyện Đại Từ, Thái Nguyên, đồng chí vẫn đi xe chung cùng các bạn học cũ và tự mình bỏ tiền mua chiếc ti-vi tặng địa phương, nhưng lại nói đó là quà của lớp,... Là Tổng Bí thư của Đảng, nhưng khi đến với thầy giáo, bạn bè cũ, đồng chí vẫn khiêm nhường “xin cho em, cho tôi được để mọi chức tước ngoài căn phòng này. Em đến đây mãi mãi là học trò của các thầy, các cô ngày nào. Tôi đến đây mãi mãi là bạn học cùng lớp của các bạn”. Ở cương vị lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước, bận trăm công, nghìn việc, nhưng khi Tết đến Xuân về, đồng chí vẫn dành thời gian viết thư tay chúc sức khỏe cô giáo dạy mình khi còn thời niên thiếu.
Qua những chuyến đi nắm tình hình cơ sở, hay công tác ngoài nước, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng đều để lại những ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân ở mọi miền Tổ quốc và bạn bè quốc tế. Những lần đến với bà con miền Tây Nam Bộ, hay lên với đồng bào vùng cao Tây Nguyên, các tỉnh biên giới phía Bắc, đồng chí bao giờ cũng vào thăm nhà dân có hoàn cảnh khó khăn nhất, chia sẻ động viên và mong chính quyền địa phương quan tâm, giúp đỡ để đồng bào vượt qua khó khăn, vươn lên trong cuộc sống… Đó là chất liệu quý không chỉ với người cầm bút chuyên nghiệp mà cả đối với nhiều người chưa làm thơ, hoặc lâu nay chỉ quen việc ruộng đồng, viết lên những cảm xúc chân thành, mộc mạc nhưng sâu nặng tình cảm khi được gặp, được nghe Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước hỏi thăm ân cần về những điều thiết thực trong cuộc sống. Rất mộc mạc và chân chất, những bài viết, bài thơ ấy của các tác giả góp phần làm cho cuốn sách thêm phong phú, hấp dẫn, khắc đậm phong cách của một người lãnh đạo luôn trăn trở việc nước, việc dân, gần dân và thấu hiểu cuộc sống hàng ngày của nhân dân.
Với tiêu đề Nhà lãnh đạo có tâm, có tầm, phần hai cuốn sách gồm những bài viết về đóng góp của đồng chí trong công cuộc đổi mới đất nước, nhất là từ khi làm Bí thư Thành ủy Hà Nội đến nay. Mỗi bài viết có cách nhìn khác nhau, phân tích ý kiến phát biểu chỉ đạo tại một hội nghị, hay buổi làm việc với cơ quan, đơn vị, địa phương, hoặc cảm nhận về một việc làm của đồng chí mà người viết được chứng kiến, nhưng đều khẳng định Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng là một nhà lãnh đạo có tư duy chiến lược, có tầm nhìn xa và rất công tâm khi nhìn nhận, giải quyết những việc cụ thể với sự bao dung, độ lượng, thấm đẫm tình người.
Một trong những vấn đề Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước quan tâm, kiên trì chỉ đạo và thực hiện quyết liệt, đó là công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Chưa bao giờ công việc khó khăn, phức tạp, nhạy cảm này mang lại hiệu quả làm nức lòng dân như trong hai nhiệm kỳ Đại hội XI và XII của Đảng. Đó là nguồn cảm hứng để người viết bày tỏ sự tin tưởng tuyệt đối vào đồng chí lãnh đạo cao nhất của Đảng, Nhà nước ta. Nhiều câu nói của đồng chí đã trở thành thông điệp mạnh mẽ, là mệnh lệnh của toàn Đảng, thể hiện ý nguyện của nhân dân đã được các bài viết chia sẻ trên mạng xã hội, góp phần vào cuộc chiến đẩy lùi tham nhũng, tiêu cực, thực sự củng cố thêm niềm tin của nhân dân đối với Đảng và chế độ. “Lò đã nóng lên rồi thì củi tươi vào đây cũng phải cháy” là câu nói thể hiện tinh thần quyết liệt không khoan nhượng của cuộc đấu tranh đã được cán bộ, đảng viên, cử tri cả nước nhắc đến nhiều trong các diễn đàn, ai cũng vui và tin tưởng bởi chính Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước là người khởi xướng, người nhóm lò, đốt lửa và truyền lửa cho cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, không ai có thể đứng ngoài. Ai nhụt chí thì dẹp sang một bên cho người khác làm. Chống tham nhũng không có vùng cấm, nhưng không phải chỉ nhăm nhăm vào kỷ luật cán bộ, mà kỷ luật một vài người để cứu muôn người; kỷ luật nhưng phải mở cho người ta con đường tiến... Những câu nói ấy của đồng chí được nhắc lại trong khá nhiều bài viết được tuyển chọn in trong cuốn sách. Đó cũng là một trong những nội dung thể hiện quan điểm của người đứng đầu Đảng, Nhà nước đối với cán bộ, nghiêm minh, nhưng cũng rất nhân văn, là cái tâm, cái tầm của người lãnh đạo. Xử lý kỷ luật cán bộ phải kết hợp với xây dựng đội ngũ cán bộ, xây là chính, tạo môi trường khích lệ cán bộ làm việc; đồng thời phải chống cho được tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy quy hoạch, chạy phiếu bầu, chạy tội. Nếu chạy dứt khoát không dùng.
Khi Kỳ họp thứ Sáu, Quốc hội Khóa XIV bầu đồng chí làm Chủ tịch Nước, thông qua những bài chia sẻ trên mạng xã hội, báo điện tử, nhiều tác giả cho rằng đây là ý Đảng hợp lòng dân, là sự lựa chọn của lịch sử bởi Đồng chí là người có trí tuệ, hội tụ một cách dung dị và sinh động hình ảnh và nhân cách của người dân Việt Nam tự tin mà khiêm nhường, cứng cỏi mà hiền hòa, quyết liệt mà bao dung.
Với quan điểm chủ động và tích cực hội nhập quốc tế trên cơ sở hợp tác bình đẳng, cùng có lợi, Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng có nhiều chuyến công tác nước ngoài, nhằm hiện thực hóa đường lối đối ngoại của Đảng, Nhà nước ta. Những chuyến đi mang dấu ấn riêng của người đứng đầu Đảng, Nhà nước ta đã để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp. Thành công trong công tác đối ngoại thời gian qua đã góp phần quan trọng mở rộng thêm cánh cửa hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế. Đó là nội dung phần thứ ba cuốn sách với tiêu đề Tình cảm của bạn bè quốc tế.
Mỗi chuyến đi của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước đều ghi một dấu mốc mới trong quan hệ đối ngoại, tiếp tục khẳng định tình đoàn kết hữu nghị truyền thống tốt đẹp với các nước láng giềng; kiên trì đường lối hội nhập sâu rộng, sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của tất cả các nước, hợp tác cùng có lợi, cùng phát triển bình đẳng; đồng thời đóng góp vào hòa bình và tiến bộ xã hội của nhân loại. Qua các bài viết trong cuốn sách còn thấy rõ, những chuyến đi công tác nước ngoài của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước đã mang hình ảnh đẹp của đất nước, con người Việt Nam đến với bạn bè quốc tế. Những chương trình ký kết cả về tăng cường quan hệ chính trị cũng như đẩy mạnh hợp tác phát triển kinh tế - xã hội trong các bản tuyên bố chung, các cam kết từng bước được hiện thực hóa ở mỗi nước. Và hình ảnh cá nhân đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước đã để lại tình cảm sâu sắc và gần gũi trong bạn bè quốc tế.
Sau các nghi lễ đón chính thức cấp nhà nước, nhiều nguyên thủ quốc gia đón tiếp Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng như người đồng chí, người bạn thân tình. Ghi lại sinh động các hoạt động của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng trong những chuyến công tác ấy, nhiều bài viết, kể cả nhà báo nước ngoài đều phân tích: Vị thế và tầm ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế, uy tín của Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng đã góp phần đưa Việt Nam chủ động và tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng hơn vì hòa bình, hợp tác và phát triển.
Gập cuốn sách lại, thật khó nhớ hết những chi tiết, những câu chuyện cảm động đã nêu, nhưng chắc chắn điều lắng đọng trong lòng người đọc là tình cảm trân quý, tin tưởng của nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế đối với Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước Nguyễn Phú Trọng - một nhân cách lớn, một nhà lãnh đạo có tâm, có tầm của Đảng, Nhà nước ta.