Chiều 30/5, báo cáo giải trình về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã, huyện, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân cho biết, thực hiện chủ trương này đã có 4 Nghị quyết của Trung ương và hướng dẫn của Bộ Nội vụ, đến nay cơ bản các văn bản hướng dẫn tổ chức thực hiện việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã đã đầy đủ.

Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân phát biểu tại hội trường Quốc hội chiều 30/5.

Mục tiêu của đợt sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã nhằm tổ chức hợp lý các đơn vị cho phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước, bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả, góp phần phát huy mọi nguồn lực, thúc đẩy và phát triển KTXH, nâng cao đời sống nhân dân, tinh giản biên chế, thực hiện chính sách tiền lương mới vào năm 2021.

Quan điểm của việc sắp xếp là phải đảm bảo tính tổng thể, đồng bộ từng giai đoạn, các giai đoạn phải có trọng tâm, trọng điểm, cách làm phù hợp, chặt chẽ.

"Những nơi đã rõ, thuận lợi thì làm trước, không phải sắp xếp bằng mọi giá các đơn vị hành chính mà không đảm bảo các yếu tố thuận lợi và gây xáo trộn lớn, làm mất ổn định về chính trị - xã hội" - Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân nhấn mạnh.

Trong giai đoạn 2019-2021, đặc biệt năm 2019 là năm vừa rà soát các quy định pháp luật có liên quan vừa thực hiện cơ bản việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã chưa đạt 50% cả 2 tiêu chí về quy mô dân số và diện tích tự nhiên, ngoài ra cũng khuyến khích các địa phương tiếp tục sắp xếp các đơn vị hành chính khác chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định.

Về lộ trình sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã, theo Bộ trưởng Tân sẽ thực hiện trong giai đoạn 2019-2021. Tuy nhiên, để sớm ổn định cho các đơn vị cấp huyện, xã tổ chức Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020-2025, Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Nội vụ và các bộ ngành khẩn trương xây dựng kế hoạch sắp xếp phải cơ bản hoàn thành trong năm 2019.

Đợt này, sắp xếp 16 đơn vị hành chính cấp huyện và 631 đơn vị hành chính cấp xã chưa đạt 50% cả 2 tiêu chí về diện tích tự nhiên và quy mô dân số. Qua xem xét phương án tổng thể chung của các địa phương đã gửi về Bộ Nội vụ cho thấy, các tỉnh đã ráo riết chỉ đạo khẩn trương lập đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã, trong đó ngoài việc sắp xếp trong đợt này, nhiều tỉnh khuyến khích việc sắp xếp thêm đơn vị ngoài quy định như tại Hòa Bình có 24 đơn vị hành chính cấp xã, Thanh Hóa, Hà Tĩnh có thêm 10 đơn vị hành chính cấp xã thuộc diện khuyến khích.

Nhiều địa phương đã tiến hành sắp xếp 3 đơn vị hành chính cấp xã thành 1 đơn vị cấp xã như Hà Tĩnh, Thái Bình... Sau khi sắp xếp, số đơn vị hành chính cấp xã, huyện đã giảm, như Cao Bằng giảm 3/13 đơn vị hành chính cấp huyện, giảm 4/199 đơn vị hành chính cấp xã; Hòa Bình giảm 1 đơn vị hành chính cấp huyện, 59 xã; Thanh Hóa giảm 76 xã...

Thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp với các bộ ngành như Công an, TN&MT, Tổng cục thống kê và các địa phương để rà soát, xây dựng các phương án cụ thể nhằm giúp các địa phương tổ chức tốt đề án.

Theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, khó khăn, vướng mắc nhất trong việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, xã là số lượng lớn cán bộ công chức dôi dư, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý.

Nghị quyết 653 của UBTVQH và Nghị quyết 32 của Chính phủ cũng đã đề ra một số giải pháp giải quyết việc cán bộ công chức, viên chức dôi dư sau khi sắp xếp, tuy nhiên những giải pháp này chưa thực sự hấp dẫn để giải quyết chế độ. Vì vậy, Bộ sẽ tham mưu và phối hợp với các cơ quan của Chính phủ ban hành một số chính sách giải quyết theo nhu cầu thực tiễn ở một số đơn vị địa phương đã được sắp xếp.

"Để đảm bảo đồng bộ, Bộ Nội vụ đề nghị Ban Tổ chức Trung ương, các tổ chức chính trị- xã hội, MTTQ cần có hướng dẫn trong việc tổ chức sắp xếp các việc tương ứng cho phù hợp với đề án sắp xếp cấp huyện, xã”-ông Lê Vĩnh Tân cho biết.

Chính phủ chỉ quy định khung cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, huyện

Về sắp xếp cơ quan chuyên môn của cấp tỉnh, huyện, theo Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân, thực hiện Nghị quyết 18 của Hội nghị TW 6 khóa 12 và Nghị quyết 56 của Quốc hội, Kết luận 34 của Bộ Chính trị, Bộ Nội vụ đã tham mưu cho Chính phủ ban hành 2 Nghị định mới thay thế cho Nghị định 24 và Nghị định 37, theo nguyên tắc Chính phủ chỉ quy định khung cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện, trong đó số lượng cơ quan chuyên môn sau khi sắp xếp không được nhiều hơn số lượng hiện có.

Lần sắp xếp này chia theo nhóm, số cơ quan thống nhất quản lý chung cho cả nước. Nhóm thứ 2 là nhóm tổ chức sắp xếp lại cho phù hợp. Nhóm thứ 3, thực hiện thí điểm theo tinh thần Nghị quyết 158 của Quốc hội và Kết luận 34 của Bộ Chính trị; nhóm thứ 4 là nhóm đặc thù.

Về vấn đề quy định khung biên chế tối thiểu và số lượng cấp phó tối đa để thành lập các tổ chức bên trong của các cơ quan chuyên môn cấp tỉnh, cấp huyện giao HĐND của tỉnh quyết định. Bộ trưởng Lê Vĩnh Tân cho biết, lần này cũng đẩy mạnh vấn đề phân cấp, phân quyền cho địa phương, đây là vấn đề mới và phức tạp trong việc tổ chức, sắp xếp lại cơ quan chuyên môn của cấp tỉnh, huyện trong thời gian tới và được xã hội rất quan tâm.

Chính phủ sẽ thảo luận và cho ý kiến về việc sắp xếp đơn vị cơ quan chuyên môn của cấp tỉnh, huyện trong buổi họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 (tổ chức chiều 31/5/2019. Theo Bộ trưởng Nội vụ, đến nay, có 4 tỉnh là Bạc Liêu, Bắc Ninh, Hà Giang, Lào Cai giảm 5 cơ quan chuyên môn cấp tỉnh; 15 tỉnh thí điểm sắp xếp cơ quan chuyên môn cấp huyện, đã giảm 185 phòng chuyên môn./.