Toàn cảnh buổi làm việc

Phát biểu về dự án Luật Báo chí (sửa đổi), đại biểu Tráng A Dương thống nhất cao với sự cần thiết ban hành luật nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật, thể chế hóa chủ trương của Đảng về xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại; khắc phục những hạn chế của Luật Báo chí năm 2016, đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay theo tinh thần Kết luận số 57-KL/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị. Đại biểu đánh giá hồ sơ dự án luật được chuẩn bị nghiêm túc, đầy đủ, đủ điều kiện trình Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Đại biểu quốc hội Tráng A Dương tham gia ý kiến

Về giải thích từ ngữ (Điều 3), đại biểu cho rằng các khái niệm “phóng viên”, “biên tập viên” trong dự thảo còn mang tính khái quát, chưa thể hiện rõ đặc trưng nghề nghiệp, trong khi trong cơ quan báo chí còn nhiều chức danh khác như tổng biên tập, thư ký tòa soạn, bình luận viên, đạo diễn chương trình… Do đó, đề nghị không nên quy định cứng hai khái niệm này trong luật mà giao hướng dẫn chi tiết tại văn bản dưới luật để bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp thực tế.

Đối với Hội Nhà báo Việt Nam (Điều 13), đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo cần xác định rõ vị trí pháp lý của tổ chức này là tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp như Luật Báo chí 2016, đồng thời làm rõ lý do điều chỉnh, bổ sung một số nhiệm vụ như tham gia xây dựng chiến lược, chính sách phát triển báo chí, thẩm định sản phẩm báo chí để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và hiệu quả.

Về cơ quan báo chí (Điều 16), đại biểu đề nghị quy định theo hướng nguyên tắc, phù hợp chủ trương sắp xếp, tinh gọn hệ thống báo chí. Đối với Điều 20 về thu hồi giấy phép, cần làm rõ thời gian “không hoạt động” dẫn đến hết hiệu lực, đồng thời bổ sung quy định về các trường hợp tạm dừng hoạt động do nguyên nhân khách quan hoặc bất khả kháng không bị xem là căn cứ thu hồi. Liên quan phóng viên thường trú (Điều 22), đại biểu đồng tình với phương án chỉ quy định nguyên tắc chung, không quy định cứng số lượng “không quá ba phóng viên”, giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch hướng dẫn chi tiết để phù hợp thực tiễn. Về quyền tác giả trong báo chí (Điều 39), đại biểu cho rằng cần bổ sung quy định về trách nhiệm pháp lý của cơ quan báo chí trong việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong sáng tạo, biên tập, chỉnh sửa nội dung, nhằm bảo đảm quyền tác giả, quyền liên quan trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ.

Đại biểu Hoàng Ngọc Định, Ủy viên BCH đảng bộ tỉnh, Phó Chỉ huy trưởng BCH Quân sự tỉnh, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh, cho rằng dự thảo Luật Dân số đã quy định cụ thể hơn các chính sách và biện pháp nâng cao chất lượng dân số, truyền thông, vận động, giáo dục về dân số. Bên cạnh đó, dự thảo Luật cũng bổ sung các quy định về chính sách, biện pháp để duy trì mức sinh thay thế, giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh, hỗ trợ chăm sóc người cao tuổi, phát triển nguồn nhân lực chăm sóc người cao tuổi và thực hiện tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn cũng như việc sàng lọc, chẩn đoán, điều trị trước sinh và sơ sinh để nâng cao chất lượng dân số.

Đại biểu Hoàng Ngọc Định, Ủy viên BCH đảng bộ tỉnh, Phó Chỉ huy trưởng BCH Quân sự tỉnh, Chỉ huy trưởng Ban Chỉ huy Bộ đội biên phòng tỉnh phát biểu

Đại biểu Hoàng Ngọc Định đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát, nghiên cứu, thể chế hóa các nội dung liên quan đến dân số và phát triển trong đề xuất Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026-2035 nhằm bảo đảm tính thống nhất giữa Luật và Chương trình mục tiêu quốc gia trong thời gian tới.

Về quy định chế độ thai sản cho phụ nữ đơn thân, đại biểu Hoàng Ngọc Định đề nghị bổ sung quy định về chế độ nghỉ thai sản đối với phụ nữ đơn thân sinh con, nuôi con. Đại biểu cho rằng, việc bổ sung quy định này là cần thiết nhằm bảo đảm quyền bình đẳng, nhân văn và phù hợp với thực tiễn của xã hội và tuân thủ nguyên tắc bảo vệ bà mẹ, trẻ em được ghi nhận trong Hiến pháp và các điều nước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Về vấn đề huy động nguồn lực xã hội chăm sóc người cao tuổi, đại biểu đề nghị Cơ quan soạn thảo bổ sung quy định Nhà nước có chính sách khuyến khích các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp đầu tư xây dựng Trung tâm chăm sóc người cao tuổi, Viện dưỡng lão. Quy định này sẽ giúp huy động nguồn lực xã hội, giảm áp lực cho ngân sách nhà nước và phù hợp với xu hướng già hóa dân số.

Đại biểu Nguyễn Đắc Vinh tham gia ý kiến

Đại biểu Nguyễn Đắc Vinh cho rằng nội dung thảo luận cần tập trung vào ba nhóm vấn đề chính. Thứ nhất, về khái niệm các loại hình báo chí, cần giữ cách gọi quen thuộc gồm: báo in, báo nói, báo hình và báo điện tử. Việc bổ sung “tạp chí” chỉ nhằm làm rõ tính bao quát, không thay đổi bản chất. Về cơ quan báo chí chủ lực đa phương tiện, hiện xác định gồm sáu đơn vị: Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Quân đội Nhân dân và Báo Công an Nhân dân. Một số ý kiến đề nghị xem xét mở rộng đối tượng, giao Chính phủ thẩm quyền quyết định để bảo đảm linh hoạt, phù hợp thực tiễn. Thứ hai, về quản lý thẻ nhà báo, đại biểu nhấn mạnh thẩm quyền cấp thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông, cần xây dựng cơ sở dữ liệu thống nhất để quản lý chặt chẽ, đảm bảo tính minh bạch trong hoạt động nghề nghiệp. Thứ ba, về phòng bệnh không lây nhiễm, Luật mới cần mở rộng phạm vi điều chỉnh, chú trọng công tác phát hiện sớm, khám sức khỏe định kỳ, tư vấn, truyền thông, khuyến khích cơ quan báo chí và chuyên gia y tế tham gia tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng. Đại biểu cũng đề nghị điều chỉnh cơ cấu đào tạo nhân lực báo chí, tuyển dụng đúng vị trí việc làm, tránh lãng phí nguồn lực.

Đại biểu Âu Thị Mai bổ sung chính sách bảo đảm quyền được khám, sàng lọc sức khỏe định kỳ

Đại biểu Âu Thị Mai thống nhất cao với sự cần thiết ban hành Luật Phòng bệnh. Tham gia nội dung quy định chính sách của nhà nước về phòng bệnh, đại biểu cho rằng, để đảm bảo thế chế hóa đầy đủ quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe của nhân dân và nhằm chuyển mạnh tư duy từ điều trị sang chủ động phòng bệnh và chăm sóc sức khỏe ban đầu, dự thảo Luật cần bổ sung chính sách “Người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm một lần”; chính sách đầu tư cho y tế dự phòng, nhất là tuyến cơ sở; chính sách xã hội hóa trong hoạt động phòng bệnh; chính sách tăng cường giáo dục phòng bệnh trong nhà trường và cộng đồng; chính sách phát triển hệ thống giám sát, dữ liệu và cảnh báo dịch bệnh để góp phần chủ động ứng phó dịch bệnh mới nổi, giảm thiểu rủi ro sức khỏe cộng đồng. Về các hành vi nghiêm cấm trong hoạt động phòng bệnh, đại biểu đề nghị bổ sung các hành vi đưa tin sai lệch, phóng đại hoặc tự ý hướng dẫn điều trị khi chưa có xác nhận của cơ quan y tế, nhằm ngăn ngừa gây hoang mang trong xã hội làm ảnh hưởng đến hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh. Đối với trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng bệnh, đại biểu đề nghị bổ sung vai trò, trách nhiệm của các tổ chức chính trị - xã hội trong hoạt động tuyên truyền, vận động người dân tham gia các hoạt động phòng bệnh. Về dinh dưỡng cho các đối tượng, đại biểu đề nghị nghiên cứu mở rộng đối tượng được hỗ trợ vi chất dinh dưỡng cho tất cả phụ nữ mang thai có nhu cầu, chứ không chỉ áp dụng cho phụ nữ có thai sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Đối với Quỹ Phòng bệnh, đại biểu cho rằng việc thành lập Quỹ phòng bệnh là cần thiết, tuy nhiên để đảm bảo tính khả thi, đề nghị dự thảo Luật cần bổ sung quy định về cơ chế kiểm soát quỹ; nguyên tắc sử dụng Quỹ; nhiệm vụ chi của Quỹ đảm bảo hiệu quả, minh bạch, tránh trùng lặp với các quỹ khác.

Đại biểu Phạm Thúy Chinh phát biểu làm rõ hai nội dung: dự trữ quốc gia và Quỹ Phòng bệnh. Đối với dự trữ quốc gia trong phòng, chống dịch bệnh, đại biểu cho biết Điều 38 của dự thảo Luật Phòng bệnh cơ bản kế thừa quy định của Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm. Tuy nhiên, hiện nay Luật Dự trữ quốc gia đang được sửa đổi, đã giao Chính phủ quy định chi tiết danh mục hàng dự trữ, bao gồm thuốc, hóa chất, trang thiết bị y tế. Trên thực tế, ngành y tế chưa thực hiện được việc dự trữ thuốc, trang thiết bị, mới chỉ dự trữ được hóa chất khử trùng (cloramin B). Do đó, đại biểu đề nghị bỏ quy định về dự trữ quốc gia trong dự thảo Luật Phòng bệnh để tránh chồng chéo, giao Chính phủ thực hiện theo Luật Dự trữ quốc gia.

Đại biểu Phạm Thúy Chinh tham gia ý kiến

Về Quỹ Phòng bệnh, đại biểu cho rằng không cần thiết thành lập quỹ riêng, vì công tác phòng bệnh đã thuộc nhiệm vụ chi ngân sách nhà nước cho y tế dự phòng. Việc hình thành quỹ từ kết dư Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá (nguồn thu 2% thuế tiêu thụ đặc biệt) có thể dẫn đến “thuế chồng thuế”, gây khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời trùng lặp nhiệm vụ chi, khó giải ngân. Thực tế, Quỹ phòng, chống tác hại thuốc lá hiện còn kết dư hơn 2.500 tỷ đồng đến cuối năm 2024, dự kiến gần 3.000 tỷ đồng năm 2025. Do đó, đại biểu đề nghị bỏ quy định về Quỹ Phòng bệnh, thay vào đó tăng cường chi ngân sách cho y tế dự phòng để bảo đảm tính khả thi, hiệu quả và thống nhất hệ thống pháp luật.

Phiên thảo luận tại tổ diễn ra sôi nổi, thẳng thắn, với nhiều ý kiến tâm huyết, trách nhiệm của các đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang, góp phần hoàn thiện dự thảo các luật quan trọng, trình Quốc hội xem xét, thông qua trong thời gian tới.