Chưa giảm được cấp phó và công chức lãnh đạo, quản lý cấp phòng
Theo Báo cáo tổng kết thực hiện Nghị quyết số 580 của Chính phủ, trong tổng số 12 địa phương tổ chức triển khai thì có 11 địa phương thực hiện thí điểm hợp nhất 3 văn; riêng TP Hồ Chí Minh, căn cứ tình hình thực tiễn tại địa phương đã thực hiện thí điểm hợp nhất Văn phòng Đoàn ĐBQH với Văn phòng HĐND.
 Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu phát biểu tại phiên họp |
Ưu điểm của phương án thí điểm hợp nhất 3 Văn phòng là giảm tối đa đầu mối tổ chức Văn phòng, số lượng tổ chức bên trong của Văn phòng, số lượng lãnh đạo quản lý. Kinh phí hoạt động và cơ sở vật chất, điều kiện, phương tiện làm việc của Văn phòng được tập trung một đầu mối quản lý. Ưu điểm của phương án thí điểm hợp nhất 2 Văn phòng tại TP Hồ Chí Minh là vừa giảm đầu mối tổ chức Văn phòng, số lượng lãnh đạo quản lý, tập trung 1 đầu mối tham mưu, giúp việc và phục vụ Đoàn ĐBQH và HĐND; đồng thời, bảo đảm thực hiện chức năng giám sát của các cơ quan quyền lực nhà nước đối với việc thực hiện quản lý nhà nước của các cơ quan chấp hành tại Thành phố.
Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc, khó khăn. Trong đó, Văn phòng chung thực hiện chức năng tham mưu, phục vụ nhiều đối tượng khác nhau với 3 chủ thể cấp trên trực tiếp chỉ đạo nên khó bảo đảm tính khách quan trong hoạt động tham mưu đối với công tác quản lý nhà nước của UBND, công tác giám sát của HĐND và Đoàn ĐBQH. Việc hợp nhất 3 văn phòng chưa giảm được cấp phó và công chức lãnh đạo, quản lý cấp phòng. Sau khi hợp nhất, Chánh Văn phòng phải đảm nhận khối lượng lớn công việc nên công tác chỉ đạo, điều hành và triển khai công việc gặp khó khăn; công tác phối hợp giữa các phòng chuyên môn và bố trí nhân lực trong việc tổ chức thực hiện các nhiệm vụ được giao còn nhiều bất cập…
Từ kết quả thí điểm, Chính phủ kiến nghị, nên giữ mô hình tổ chức Văn phòng UBND cấp tỉnh là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và chỉ thực hiện hợp nhất Văn phòng Đoàn ĐBQH với Văn phòng HĐND cấp tỉnh thành bộ máy tham mưu, giúp việc chung (Văn phòng chung) của Đoàn ĐBQH và HĐND cấp tỉnh.
Tổng kết kỹ lưỡng cả về cơ sở lý luận và thực tiễn
Trình bày Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhận thấy, những kết quả và hạn chế, bất cập được nêu trong Báo cáo tổng kết của Chính phủ mới chỉ là những đánh giá, nhận định ban đầu. Do đó, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị Chính phủ cần đánh giá kỹ hơn, kèm theo các số liệu, dẫn chứng cụ thể về chất lượng, hiệu quả hoạt động của Văn phòng chung khi thực hiện thí điểm trên cơ sở so sánh với hiệu quả hoạt động của 3 Văn phòng độc lập trước khi thực hiện thí điểm.
 Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng phát biểu |
Thường trực Ủy ban Pháp luật cũng kiến nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu Chính phủ tổng kết kỹ lưỡng cả về cơ sở lý luận và thực tiễn cũng như quá trình tổ chức và hoạt động của bộ máy giúp việc các Đoàn ĐBQH. Trong quá trình tổng kết, Thường trực Ủy ban Pháp luật nhấn mạnh, cần có sự phối hợp, tham gia ý kiến của Đoàn ĐBQH, HĐND, UBND tỉnh, thành phố nơi thực hiện thí điểm, của các chuyên gia, nhà khoa học thông qua việc tổ chức hội nghị, hội thảo cũng như qua khảo sát, nắm bắt tình hình thực tế để có sự đánh giá khách quan, toàn diện về hoạt động của Văn phòng. Việc tổ chức bộ máy giúp việc của Đoàn ĐBQH luôn được các ĐBQH quan tâm mỗi lần Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Tổ chức Quốc hội. Theo phản ánh của các ĐBQH, bộ máy giúp việc cho Đoàn ĐBQH luôn trong tình trạng nhập rồi lại tách, tách rồi lại nhập, không ổn định, gây tâm tư và ảnh hưởng đến hiệu quả công việc của đội ngũ cán bộ, công chức, người lao động. Vì vậy, Chính phủ cần tổng kết kỹ lưỡng cả về cơ sở lý luận và thực tiễn cũng như quá trình tổ chức và hoạt động của bộ máy giúp việc các Đoàn ĐBQH để đề xuất được mô hình bộ máy giúp việc phù hợp, khoa học, hiệu quả, bảo đảm tính ổn định, lâu dài.
Bên cạnh đó, thực hiện chủ trương của Đảng về hợp nhất 3 Văn phòng, tại Kỳ họp thứ Tám, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương và tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội sẽ thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội, tạo cơ sở pháp lý cho việc cụ thể hóa chủ trương này. Theo đó, Quốc hội giao Chính phủ quy định chi tiết về bộ máy giúp việc của chính quyền địa phương cấp tỉnh và Đoàn ĐBQH. Vì vậy, trên cơ sở kết quả tổng kết thực hiện Nghị quyết số 580, Thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị, Chính phủ khẩn trương xây dựng đề án, phương án về mô hình tổ chức các cơ quan giúp việc cho Đoàn ĐBQH, HĐND và UBND cấp tỉnh để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định (trường hợp Chính phủ thống nhất với đề xuất của các địa phương về việc chỉ hợp nhất 2 Văn phòng thì Ban Cán sự đảng Chính phủ cần sớm báo cáo Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương). Trên cơ sở ý kiến của cấp có thẩm quyền, đề nghị Chính phủ hoàn thành việc ban hành văn bản quy định chi tiết về bộ máy giúp việc của chính quyền địa phương cấp tỉnh và của Đoàn ĐBQH chậm nhất là tháng 5.2021 để bảo đảm có hiệu lực đồng bộ với các luật về tổ chức bộ máy.
Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nêu rõ, báo cáo của Chính phủ cho thấy sau 1 năm tổng kết thực hiện thí điểm hợp nhất 3 Văn phòng Đoàn ĐBQH, Văn phòng HĐND và Văn phòng UBND cấp tỉnh thành Văn phòng chung chưa đạt được mục tiêu và hiệu quả. Có ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị, với tính chất của mỗi Văn phòng thì cần có một bộ máy tham mưu giúp việc riêng. Có ý kiến cho rằng, nên có văn phòng Đoàn ĐBQH riêng và Văn phòng UBND tỉnh và HĐND riêng. UBTVQH đề nghị, Ban cán sự Đảng Chính phủ tiếp tục hoàn thiện báo cáo để báo cáo lại Trung ương, báo cáo Bộ Chính trị về việc thực hiện theo tinh thần Nghị quyết 18 của Trung ương.
