Trong hoạt động của HĐND, kỳ họp HĐND là một hoạt động cơ bản, chủ yếu. Chất lượng, hiệu quả kỳ họp HĐND có ý nghĩa đặc biệt quan trọng quyết định chất lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương.

Bình minh xanh Khai Trung (huyện Lục Yên)

Trong thời gian vừa qua HĐND tỉnh Yên Bái đã quan tâm đổi mới, linh hoạt, sáng tạo để tổ chức thành công các kỳ họp của HĐND. Với phương châm: Đảm bảo đúng Luật và các văn bản của Trung ương quy định; phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương; chuẩn bị cụ thể, chi tiết, khoa học các nội dung trước, trong và sau kỳ họp.    

Trước kỳ họp: Thường trực HĐND tỉnh chủ động tổ chức các cuộc họp liên tịch với UBND tỉnh, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh để thống nhất nội dung chương trình, thời gian tổ chức kỳ họp; phân công các Ban của HĐND thẩm tra các báo cáo, đề án và dự thảo nghị quyết trình kỳ họp; chủ động phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh tổ chức cho đại biểu HĐND tiếp xúc cử tri; xây dựng kế hoạch tuyên truyền, đảm bảo cơ sở vật chất, an ninh trật tự... sử dụng công nghệ thông tin trong hoạt động của HĐND. Đặc biệt, HĐND tỉnh Yên Bái đổi mới trong việc mời đại biểu tham dự kỳ họp. Ngoài những đại biểu tham dự kỳ họp HĐND được quy định tại Điều 81 Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015, khách mời của kỳ họp là: Người có uy tín trong dòng họ, cộng đồng; đại diện hộ gia đình làm kinh tế giỏi; hợp tác xã sản xuất giỏi; doanh nghiệp tiêu biểu; đại diện lĩnh vực tôn giáo; đoàn viên thanh niên; công đoàn; phụ nữ... để tạo điều kiện cho đại biểu khách mới có cơ hội nắm bắt, hiểu biết về thực tiễn hoạt động của HĐND, đồng thời cũng là đại diện cho cử tri giám sát hoạt động của đại biểu HĐND - những người mình đã bầu ra.

Trong kỳ họp, tiến trình các nội dung được thực hiện theo tiến trình kỳ họp, HĐND tỉnh chú trọng tuyên truyền hình thức tăng cường thời lượng phát sóng trực tiếp các phiên họp; cập nhật, thông tin thường xuyên diễn biến, nội dung của kỳ họp trên các phương tiện thông tin truyền thông của tỉnh. Trong kỳ họp, HĐND tỉnh đặc biệt quan tâm chất lượng các nội dung như:

Nâng cao chất lượng phiên phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp: Phiên chất vấn và trả lời chất vấn được truyền hình trực tiếp và tuyên truyền rộng rãi để cử tri theo dõi, nội dung chất vấn.

Một trong những yếu tố quan trọng tạo nên sự thành công của phiên chất vấn là các nội dung chất vấn tại các kỳ họp phải được các đại biểu HĐND tỉnh chuẩn bị kỹ lưỡng và công phu. Nội dung chất vấn phải lựa chọn những vấn đề nổi cộm, bức xúc, cấp bách được đại cử tri quan tâm; vấn đề đại biểu chất vấn đưa ra có cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn tại địa phương. Tư lệnh ngành, lãnh đạo UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực được trả lời phải đi thẳng vào vấn đề, trách vòng vo, thoái thác trách nhiệm. Vừa qua, HĐND tỉnh đã thực hiện phương thức chất vấn theo nhóm vấn đề, theo lĩnh vực, hỏi 01 phút trả lời không quá 05 phút và cũng yêu cầu làm rõ thời gian giải quyết vấn đề mà đại biểu chất vấn.

Qua phiên chất vấn và trả lời chất vấn thể hiện ý thức trách nhiệm và trình độ của các đại biểu HĐND tỉnh vừa khẳng định được sự bao quát thấu hiểu trong chỉ đạo, điều hành của tổng tư lệnh các ngành, của đồng chí lãnh đạo UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực. Việc trả lời chất vấn, trả lời ý kiến kiến nghị của cử tri tại các kỳ họp được tiến hành nghiêm túc, đúng quy định.

Hoạt động giám sát tại kỳ họp: Tại các kỳ họp HĐND tỉnh, trên cơ sở các tài liệu được gửi trước cho đại biểu nghiên cứu theo quy định, đại biểu HĐND tỉnh tiến hành nghiên cứu, xem xét các báo cáo theo luật định của Thường trực HĐND tỉnh, các Ban HĐND tỉnh, UBND tỉnh, Tòa án, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh một cách nghiêm túc, khách quan trên cương vị là đại biểu dân cử - đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân. Từ đó, đã chủ động tham gia ý kiến tại các phiên thảo luận tổ và thảo luận tại hội trường; thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế, nêu thêm những khó khăn, bất cập khi thực hiện nhiệm vụ của những cơ quan có liên quan; đề xuất những giải pháp tốt để các cơ quan có thẩm quyền thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ được giao.

Điều hành của chủ tọa: Trong điều hành, Chủ tọa kỳ họp bám sát chương trình, vận dụng linh hoạt từng phiên họp tiết kiệm thời gian, phát huy được tinh thần dân chủ và trí tuệ của đại biểu trong việc thực hiện nhiệm vụ như: Chỉ đạo việc tổng hợp kết quả thảo luận tổ và tham luận tại hội trường; lựa chọn những vẫn đề lớn, quan trọng hoặc còn có ý kiến khác nhau để HĐND thảo luận, chất vấn tại kỳ họp. Gợi ý điều hành chất vấn và trả lời chất vấn tại các kỳ họp để tạo nên tinh thần, trách nhiệm dân chủ, thẳng thắn, công khai, có tranh luận, đối thoại với tinh thần xây dựng để tìm giải pháp tốt nhất trong giải quyết nội dung vấn đề. Hướng các nội dung chất vấn tập trung vào những vấn đề bức xúc, nổi cộm trên địa bàn tỉnh được đại biểu, cử tri và nhân dân trong tỉnh quan tâm, linh hoạt trong điều hành đối tượng trả lời chất vấn, đối tượng trực tiếp và đối tượng phối hợp liên quan đến nội dung đại biểu chất vấn, chỉ rõ trách nhiệm từng khâu, từng ngành, thời gian hoàn thành và giao các Ban, các Tổ đại biểu giám sát việc thực hiện trả lời ý kiến chất vấn tại kỳ họp.

Chủ toạ kỳ họp đã dành thời gian để Chủ tịch UBND tỉnh phát biểu tiếp thu những ý kiến của đại biểu HĐND, xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm cần tập trung chỉ đạo, nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu về kinh tế - xã hội đã đề ra. Vì vậy, đã tạo sự thống nhất cao khi HĐND biểu quyết thông qua nghị quyết.

Sau kỳ họp: HĐND tỉnh Yên Bái phối hợp với Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam tổ chức tiếp xúc cử tri, chỉ đạo công tác tuyên truyền về nội dung của kỳ họp, giám sát việc triển khai thực hiện các nghị quyết kỳ họp đã thông qua; giám sát thực hiện việc trả lời chất vấn tại kỳ họp, đồng thời tổ chức họp rút kinh nghiệm tổ chức kỳ họp với Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam, Ủy ban nhân tỉnh và các cơ quan liên quan.

Trong quá trình tổ chức các kỳ họp của HĐND, Thường trực HĐND tỉnh Yên Bái xin trao đổi một số kinh nghiệm như sau:

Một là, tăng cường trách nhiệm của UBND, các cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh trong việc tham mưu, chuẩn bị các đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp. Việc gửi các văn bản, tài liệu liên quan đến Thường trực, các Ban của HĐND phải đảm bảo đúng thời gian quy định.

Hai là, nâng cao vai trò Chủ tọa kỳ họp trong điều hành kỳ họp, phát huy trí tuệ của đại biểu HĐND tham gia ý kiến, quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương. Rút ngắn thời gian trình bày báo cáo tại hội trường, dành nhiều thời gian thảo luận và chất vấn, trả lời chất vấn. Thường trực HĐND tỉnh chủ động hội ý với UBND tỉnh và các cơ quan có liên quan những vấn đề chưa thống nhất trước khi HĐND tỉnh biểu quyết thông qua, tạo không khí dân chủ, cởi mở, phát huy trí tuệ tập thể khi thảo luận và biểu quyết.

Ba là, tại kỳ họp phải tạo sự đồng thuận cao đối với đại biểu HĐND trong việc thảo luận và thông qua nghị quyết HĐND. Thông thường các vấn đề được HĐND thông qua và quyết định tại các kỳ họp đã được tỉnh và các cơ quan có thẩm quyền xem xét và thống nhất về chủ trương, đường lối. Do đó, HĐND cần thảo luận kỹ, bổ sung các giải pháp có tính khả thi, đại biểu HĐND phải nắm vững các vấn đề cơ bản của nghị quyết, thể hiện chính kiến của mình trước khi biểu quyết.

Bốn là, nội dung chất vấn tại kỳ họp là những vấn đề thực sự nổi cộm, bức xúc được nhiều cử tri quan tâm. Để phiên chất vấn, trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND tỉnh đạt chất lượng, hiệu quả, đòi hỏi Chủ tọa kỳ họp phải linh hoạt theo diễn biến của phiên chất vấn. Trong những trường hợp cần thiết chủ tọa có thể yêu cầu làm rõ đến cùng hoặc đề nghị dừng lại nếu để cơ quan trả lời chất vấn tiếp tục nghiên cứu và báo cáo lại Thường trực HĐND sau kỳ họp

Năm là, thường xuyên tập huấn kỹ năng, nghiệp vụ cho đại biểu HĐND. Qua đó, trang bị cho các đại biểu phương pháp tư duy, nghiên cứu tài liệu, thu thập thông tin, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tại kỳ họp của HĐND tỉnh.

Sáu là, tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền về kỳ họp; tổ chức phát thanh, truyền hình trực tiếp phiên khai mạc, bế mạc để cử tri có điều kiện theo dõi, giám sát hoạt động của HĐND tỉnh; đồng thời qua đó để nhân dân hiểu và tự giác thực hiện chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và nghị quyết của HĐND tỉnh./.